ئیمام مەهدی ناصر محمد یەمانی
09 - ذو لحجە - 1443 کۆچی
08 - 07 - 2022 زایینی
08:40 بەیانی
(بەگوێرەی ساڵنامەی فەرمی مەککە دایکی دێیەکان)

[بۆ بەدواداچوونی بەستەری سەرەکی بەشداری بەیانەکە]
https://albushra-islamia.com/showthread.p...41#post_389941
____________


گومانتان چیە بەوکەسەی مامۆستاکەی اللە یە؟

بەناوی اللە ی لەهەموو میهرەبان و بەبەزەییەکان میهرەبانترو بەبەزەییتر، سڵاوو دروود لەسەر هەموو مرۆڤێکی تێگەیشتوو کەوا عەقڵەکەی بەکاردەهێنێت بۆ جیاکردنەوە لەنێوان ئەوانەی قسە لەسەر اللە دەکەن لەکاتێکدا ناشزانن لەسەرجەم کەسە بەناوبانگەکانی خاوەن تەفسیرە گوماناویەکان بەڵکو اللە ش لێیان خۆشبێت بەڕاستی ئەو زۆر لێخۆشبوو میهرەبانە وەلەوکاتەی ناصر محمد یەمانی شتێکتان بۆ ڕوون دەکاتەوە لە نهێنیەکانی قورئان ئەوا دواتر دەبینن عەقڵەکانتان بەحەق فەتواتان بۆ دەدات جا دەڵێت حەقەکە بەقسەی جیاکەرەوەی بێ گاڵتەو گاڵتەجاری لەگەڵ ناصر محمد یەمانیە بتانەوێت یان نەتانەوێت ئەگەر بێتو عەقڵەکانتان بەکارهێنا جا بێگومان دەبینن لەگەل خەلیفەی اللە مەهدی ناصر محمد یەمانیە دواتریش لەچاکترین چیرۆک و گێڕانەوەکەدا ئەم پێویستیەتان بۆ ڕوون دەکەینەوە کەوا لە ناخی یوسف دابوو دەیویست بیهێنێتەجێ وە ئەم ویست و پێویستیەی لەناخی یەعقوبدا بوو دەیویست بیهێنێتەجێ:

جا هەرچی ئەو پێویستیەبوو کەوا لەناخی یوسفدا بوو دەیویست بیهێنێتەجێ لەم فەرموودەیەی اللە ی پایەبەرز: {وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ‎﴿٦٢﴾‏} صدق الله العظيم [يوسف].

ئەمە لەبەرئەوەی ئەو دەیزانی مەرجێکی لەسەر دانابوون لەمەحکەمی کتێبدا لەم فەرموودەیەی اللە ی پایەبەرز: {وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ ۚ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ ‎﴿٥٩﴾‏ فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ ‎﴿٦٠﴾‏ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ ‎﴿٦١﴾‏} صدق الله العظيم [يوسف].

کەواتە مەرجەکەی پێغەمبەری اللە یوسف ڕوونە بەوەی هیچ مامەڵەو کێشانەو پێوانەیەکیان بۆ نیە لەلای ئەو نە نزیکیش دەکەونەوە هەتا ئەوکاتەی ئەو برایەیان بۆ دێنن کەوا لە باوکیانە بۆ سەلماندنی ڕاستگۆییەکەیان لەبەرئەوەی ئەو پرسیاری لێکردن دەربارەی ژمارەی ئەو منداڵە پێگەیشتوانەی لەدایک و باوکێکن جا ئەوانیش وتیان: "ئێمە دە براین لە باوک و دایکێک وەبەهەمان شێوە برایەکیشمان هەیە لە باوکمان"، جا یوسفیش پێی وتن: "سوێند بخۆن بە اللە بەوەی برایەکی ترتان هەیە لە باوکتان"، جا ئەوانیش سوێندیان خوارد، ئەویش وتی: "دواتر باری وشترێکتان بۆ زیاد دەکەم"، هەتا ئەوکاتەی بارگەو بنەی بۆ پێچانەوه جا پێی وتن: "جاری داهاتوو ئەو برایەی کەوا لە باوکتانە لەگەڵتاندا دێت لەبەرئەوەی من بڕوام بەسوێندەکەتان کرد خۆ ئەگەر نەیهێنن ئەوا دیارە درۆ دەکەن": {فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ ‎﴿٦٠﴾‏ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ ‎﴿٦١﴾‏} [يوسف].

بەڵام یوسف بە وەڵامە حەتمیەکەی باوکیانی دەزانی لەسەریان بە ڕەتکردنەوەی هەمیشەیی جا ئایا ئەو متمانەیان پێدەکات هەروەکو چۆن پێشتر لەسەر براکەیان یوسف متمانەی پێ کردن؟ جا باوەڕدار دووجار لە کونێکەوە پێوەی نادرێت جا یوسف ویستی پەیامێکی شاراوەیان لەگەڵدا بنێرێت تاکو سەرنجی باوکیان یەعقوب ڕابکێشێت بەوەی اللە بەڕاستی ڕوئیاکەی بەڕاست گەڕاندووە بەجێگیربوون وەبەوەی عەزیزی میسر (کوڕەکەی ئەوە یوسف) ئەوەش تاکو براکەیان لەگەڵدا بنێرێت، اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي ۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ ‎﴿٥٤﴾‏ قَالَ اجْعَلْنِي عَلَىٰ خَزَائِنِ الْأَرْضِ ۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ ‎﴿٥٥﴾‏ وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ ۚ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَاءُ ۖ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ‎﴿٥٦﴾‏ وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ ‎﴿٥٧﴾‏ وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ ‎﴿٥٨﴾‏ وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ ۚ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ ‎﴿٥٩﴾‏ فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ ‎﴿٦٠﴾‏ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ ‎﴿٦١﴾‏ وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ‎﴿٦٢﴾‏ فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَىٰ أَبِيهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ‎﴿٦٣﴾‏ قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ‎﴿٦٤﴾‏ وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ ‎﴿٦٥﴾‏ قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌ ‎﴿٦٦﴾‏} [يوسف].

جا سەیری ئەم پێویستیە بکەن کەوا لە ناخی یوسفدا هەبوو دەیویست بیهێنێتەجێ بە پەیامە شاراوەکە بەگەڕاندنەوەی هەموو پارەکەیان بۆ خۆیان جا بەشاراوەیی خستبوویە بارەکانیانەوە جا ئەوانیش لەلای باوک و دایکیان تووشی حاڵەتێکی لەناکاوبوون جا ناسیانەوە بەوەی ئەوە خودی پارەکانیانەو بۆیان گەڕێندراوەتەوە تاکو یەعقوب بڕوایان پێبکات بەوەی بەڕاستی کوڕەکەی داواکراوە لەلایەن عەزیزی میسرەوە جا پەیامەکە گەیشتە خودی یەعقوب و تێگەیشت بەوەی کەس ئەوەی نەکردووە تەنها براکەیان یوسف نەبێت جا برایەکانی بە ڕوئیاکەی نازانن لەپێشتردا. وە لەپێش ئەوەی یەعقوب بەوە بزانێت کەوا شت و مەک و پارەکانیان بۆ گەڕێندراوەتەوە بەهەموو شێوەیەک ڕەتی دەکردەوە ئەو برایەی لە باوکیان بوو لەگەڵدا بنێرێت لەبەرئەوەی لەسەرەتادا وا گومانی برد ئەمە نەخشەیەکی ئەوانە تاکو خیانەت لە براکەی یوسف بکەن هەروەکو چۆن خیانەتیان لە براکەیان یوسف کرد لەپێشتردا جا عەزیزی میسر چی دەوێت لەو برایەی لەباوکیانە؟! هەرلەبەرئەوەش: {قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ‎﴿٦٤﴾‏ وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ ‎﴿٦٥﴾‏ قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌ ‎﴿٦٦﴾‏} [يوسف].

جا لەپاش ئەوە یەعقوب ویستی پێویستیەک لەناخیدا بهێنێتەجێ جا هەلێک بۆ یوسف بڕەخسێنێت تاکو بەتەنها بێت لەگەڵ برایەکەی جا بەتەنها قسەی لەگەڵدا بکات هەرلەبەرئەوەش یەعقوب وتی: {وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ ۖ وَمَا أُغْنِي عَنكُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ ۖ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ ‎﴿٦٧﴾‏ وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا ۚ وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ‎﴿٦٨﴾‏ وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَخَاهُ ۖ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ‎﴿٦٩﴾‏} [يوسف].

وە هەرلەبەرئەوەش اللە وەسفی -یەعقوب- ـی کردووە بە زیرەکی تێگەیشتن لە پەیامی مژدەبەخشی کوڕەکەی یوسف بە وەحی تێگەیشتن لەلایەن اللە وە، هەرلەبەر ئەوە اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا ۚ وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ‎﴿٦٨﴾} [يوسف].

بەڵام تێگەیشتنەکە تێگەیشتنە لە ناخدا هەتا ئەوکاتەی بەڵێنەکەی دێت لەسەر ئەرزی واقع یان بەدەسەڵاتی زانست لەلایەن اللە لە کتێبدا لەلایەن اللە وە تاکو خاوەنی وەحی تێگەیشتنەکە بزانێت بەڕاستی ئەوە ئیلهامە لەلایەن اللە وە نەک بەتەنها وەسوەسەی ناخ یان ئەم وەسوەسە شاراوەیەی کەوا وەسوەسە لەسنگی خەڵکیدا دەکات بەهۆی مەس و زیانی شەیتانەکانەوە.

جا وەحی تێگەیشتن ئیلهامە لەلایەن اللە وە بەڵام پێویستی بە دەسەڵاتی زانستی ئاشکرایە لە کتێبدا کەوا عەقڵ و مەنتق بەتەواوی تەسلیمی ببێت هەروەکو چۆن عەقڵەکەتان تەسلیمی ئەم بەیانە بوو دەربارەی حیکمەتەکە لەوەی کەل و پەل و پارەکەیان خرابویە ناو بارەکانیەوە.

جا سەیری تەفسیرە گوماناویەکان بکەن هەرگیز عەقڵ و مەنتق قبوڵی ناکات بەوەی ئەوە مەبەستی لەوە بێت ئەوان دواتر دەگەڕێنەوە بەڕەچاوکردنی ئەوەی بوونە خاوەن چەند دینارێک بەڕەچاوکردنی ئەوەی لەبەرئەوەی کەل و پەل و بارەکەیان گەڕێندراوەتەوە، جا حیکمەتەکە لەناخی یوسفدا لەمەدا بۆ ئەوە نەبوو هەرگیز بەوەی ئەوان بەڵکو بگەڕێنەوە بەڕەچاوکردنی ئەوەی لەبەرئەوەی کەل و پەل و پارەکەیان گەڕێندراوەتەوە جا ئای لەسەرسامی چۆن موفەسیرەکان ئەوەیان لەبیرکردووە کەوا کێشەکە لەنەبوونی دینارەکاندا نیە بەڵکو کێشەکە لەلای نێردراوی اللە یەعقوبەوەیە لەبەرئەوەی ئەو هەرگیز متمانەیان پێناکات لەسەر براکەی یوسف هەروەکو چۆن پێشتر لەسەر یوسف متمانەی پێکردن جا نێردراوی اللە یوسف ویستی باوکی بڕوا بەمنداڵەکانی بکات لەوکاتەی کەوا لەناکاو دەیانبینێت وا کەل و پەل و پارەکانیان گەڕێندراوەتەوە بۆیان و لەکاتێکیشدا نەشیانزانیوە بۆیان گەڕێندراوەتەوە تەنها لەوکاتەی بارەکەیان دەکەنەوە لەماڵەکەیان لەلای باوکیاندا، جا لەپاش ئەوە باوکیان بڕوا بەچیڕۆکی قەدەغەکردنی مامەڵەو کێشانەو پێوانەکانیان بکات تاکو ئەو برایەی کەوا لە باوکیانە لەگەڵدا بنێرێت، جا لەپاش ئەوە یەعقوب زانی ئەوە براکەیان یوسفە کەوا داوای برایەکەی کردووە، وە لەسەرەتاشدا دڵنیابوو بەهۆی قسەکردنەکەی وەحی تێگەیشتنەوە لەلایەن پەروەردگارەوە بۆ سەر دڵ، هەرلەبەرئەوەش لە چاوەڕوانی گەڕانەوەی برایەکەی یوسفدا بوو بە مژدەی برایەکەی یوسفەوە بەوەی بینیویەتی زیندووەو ڕزق و ڕۆزی دەدرێت و عەزیزی میسرە، هەرلەبەرئەوەش هەلێکی بۆ یوسف ڕەخساند تاکو بەتەنهایی قسە لەگەڵ برایەکەی بکات وەهەربەڕاستیش ئەم پێویستیەی لەناخی یەعقوبدا بوو هاتەجێ لەوکاتەی برایەکان داخڵی دەرگا لەیەک جیاوازەکان بوون لەسەر یوسف جا هەلەکە بۆ یوسف ڕەخسا تاکو قسە لەگەڵ برایەکەی بکات بەتەنهایی سەرەڕای ئەوەی یەعقوب وای دەرخست لەحەسودی چاو دەترسێت لەسەریان لەوکاتەی لەیەک دەرگاوە دەچنە ژوورەوە بەوەی برای پێکچوون بەڵام یەعقوب دەیزانی لە وەها حاڵەتێکدا باوەڕدار پشت و پەنای لەسەر اللە یە وەئەوەی پشت و پەناشی لەسەر اللە بێت ئەوا بەسیەتی جا هیچ شتێک لەدژی ویستەکەی اللە ناکرێت، بەڵکو مەبەست و پێویستیەکی تر هەبوو لەناخی یەعقوبدا تاکو بێتەجێ ئەویش ئەوەبوو؛ بۆ ئەوەی هەلێک بڕەخسێنێت تاکو یوسف بەتەنهایی قسە لەگەڵ برایەکەی بکات تاکو بەخێرایی مژدەکە بگاتەوە لای یەعقوب جا هەموویان بۆ لای بێنەوە، بەڵام قەدەرەکەی اللە هێشتا نەهاتووە ئەمەش تاکو بێن بۆلای بە ڕیسوایی و شەرمەزاریەوە سکاڵای لەلا بکەن بەوەی خۆیان و کەس و کارەکانیان تووشی زیان بوونەتەوە جا داوای بەخشینی لێ بکەن لەکاتێکدا ڕیسواو شەرمەزارن و یوسفیش اللە شکۆمەندی کردووە وەکو بەڕاستدانانێک بۆ بەڵێنەکەی اللە بۆ یوسف بەوەحی تێگەیشتن لەدوای ئەوەی ڕقیان لێ هەڵگرت و وازیان لێهێنا لە تاریکایی و قوڵایی بیرەکەدا لەسەر ڕێگای کاروانچیە گەشتیارەکان بۆ میسر، هەر لەبەرئەوەش اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ‎﴿١٥﴾‏} صدق الله العظيم.

بەومانایەی ئەوان هەست ناکەن بەوەی براکەیان یوسفە هەنا ئەوکاتەی خۆی هەواڵی خیانەت کردنەکەیان لێی پێدەدات لە تاریکایی و قوڵایی بیرەکەوە، ئەمەش بەڵێنی اللە یە بەڕاستی اللە پێچەوانەی بەڵێنەکان ناکات. جا کاتژمێری بەڕاستگەڕانی بەڵێنەکەی اللە هات لەکاتێکدا ئەوان ڕیسواو شەرمەزار بوون و داوای سۆزو بەزەیی پێداهاتنەوەیان لەعەزیزی میسر دەکرد بەوەی کێشانەو پێوانەیەکیان پێبدات لەبەرئەوەی بە کەل و پەلێکی تێکەڵ و پێکەڵ و بێ نرخەوە هاتوون جا لەبازاڕدا فرۆشتوویانەو بایی نرخی کڕینی گەنمەکەی نەدەکرد هەرلەبەرئەوەش داوای سۆزو بەزەیی پێداهاتنەوەی یوسفیان دەکرد تاکو وەکو بەخشین لەلایەن خۆیەوە کێشانەو پێوانەیەکیان پێ بدات لەکاتێکدا هەستیشیان نەدەکرد ئەو براکەیان یوسفە تەنها لەو کاتەی خۆی خیانەتەکەی ئەوانی لەبەرامبەردا بۆ باسکردن لە تاریکایی و قوڵایی بیرەکەدا کەسیش بەوەی نەدەزانی جگە لەیوسف و دە برایەکانی لەباوکی نەبێت.

جا کاتی بەڕاستگەڕانی بەڵێنەکەی اللە هات بۆ یوسف لەم فەرموودەیەی اللە ی پایەبەرز: {فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ‎﴿١٥﴾‏}.

وە اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ ‎﴿٨٨﴾‏ قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ ‎﴿٨٩﴾‏ قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ ۖ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَٰذَا أَخِي ۖ قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا ۖ إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ‎﴿٩٠﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَاطِئِينَ ‎﴿٩١﴾‏ قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ ۖ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ‎﴿٩٢﴾‏ اذْهَبُوا بِقَمِيصِي هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَىٰ وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا وَأْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ ‎﴿٩٣﴾‏ وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ ۖ لَوْلَا أَن تُفَنِّدُونِ ‎﴿٩٤﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَالِكَ الْقَدِيمِ ‎﴿٩٥﴾‏} [يوسف].

وەهۆکاری وەسفکردنی هاوسەرەکەی یەعقوبیش بۆ نێردراوی اللە یەعقوب بە خەڵەفاو ئەوەبوو لەبەرئەوەی ئەو بەهاوسەرەکەی وت لەدوای ئەو شۆکەی کەوا بووە هۆی ئەوەی تووشی سپی بوونی چاو ببێت لەبەر خەفەتباری جا ئەو چاوەڕێی مژدەکەی دەکرد بە یوسف؛ بەڵام منداڵەکانی لەناکاو بەبێ براکەیان هاتنەوە بە بەهانەی ئەوەی ئەو دزی کردووە جا عەزیزی میسر دەستگیری کردووە؛ جا لێرەدا شۆکە دەروونیە پێچەوانەییەکە هات لەبەرئەوەی ئەو چاوەڕێی مژدەکەی دەکرد به یوسف لەسەر زمانی برایەکەی هەرلەبەرئەوەش چاوەکانی سپی بوون لەبەر لێدانە پێچەوانەییەکە، جا کاریگەریەکی توندی هەبوو لەسەر حاڵەتی دەروونی یەعقوب هەرلەبەرئەوەش اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَا أَسَفَىٰ عَلَىٰ يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ ‎﴿٨٤﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ ‎﴿٨٥﴾‏ قَالَ إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللَّهِ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ‎﴿٨٦﴾‏} [يوسف].

لەبەرئەوەی لەدوای شۆکەکە وەحی تێگەیشتن هات بۆ ئەوەی بۆی دووپات بکاتەوە بەوەی ئەو کەسەی برایەکەی یوسفی دەستگیر کردووە یوسفی عەزیزی میسرە لەبەرئەوەی ئەو لەسەر برایەکانی دەترسێت لەدوای سەلماندنی ڕاستگۆییەکەیان بەوەی ئەو برایەیان هێنایە لای یوسف کەوا لەباوکیانە؛ بەڵام یوسف متمانەی پێیان نەبوو لەکاتی گەڕانەوە لەدوای سەلماندنی ڕاستگۆییەکەیان؛ هەرلەبەرئەوەش لەدوای شۆکەکە بەنهێنی بۆ هاوسەرو منداڵەکانی ئەوەی ئاشکرا کرد کەوا ئەو عەزیزی میسرەی براکەیانی گێڕاوەتەوە لەبەرترسی براکانی لەسەری؛ ئەوا براکەیان یوسف عەزیزی میسرە، هەرلەبەرئەوەش وتی: {يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ ‎﴿٨٧﴾‏ فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ ‎﴿٨٨﴾‏ قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ ‎﴿٨٩﴾‏ قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ ۖ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَٰذَا أَخِي ۖ قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا ۖ إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ‎﴿٩٠﴾‏} [يوسف].

بەڵام هاوسەرەکەی قسەکەی یەعقوبی ڕەت دەکردەوەو بە خەڵەفاو وەسفی دەکرد وەبەوەی عەقڵەکەی گەڕاوەتەوە عەقڵی منداڵی جا یوسف عەزیزی میسر نیە جا ئەوە مەحاڵە لە ڕوانگەی هاوسەرەکەی یەعقوب و سەرجەم دە منداڵەکانی، جا چۆن ئەو دەگاتە ئەم شوێن و جێگایە؟! جا دەیزانی بەوەی برایەکانی لەبچوکیەوە ئەویان فڕێداوەتە قوڵایی بیرەوە جا هەردەبێت یەکێک لە پیادەکان هەڵی گرتبێتەوەو لە بازاڕی کۆیلەکانیشدا فرۆشتبێتی، جا ئەگەر ئەو هێشتا زیندوو بێت ئەوا هەردەبێت خزمەتکاری کەسێک بێت نەک عەزیزی میسر، جا جیاوازیەکە گەلێک دوورو فراوانە لەنێوان خزمەتکاری کەسێک و عەزیزی میسر، جا ئەو ڕەتی دەکردەوەو دەمەقاڵێی لەگەڵدا دەکرد لەم وەهمە لەڕوانگەی خۆیەوە بە دەمەقاڵێیەکی گەورە، ئەویش لەسەر ئەوە لەگەڵ هاوسەرەکەی ڕاهاتبوو هەرلەبەر ئەوەش اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ ۖ لَوْلَا أَن تُفَنِّدُونِ ‎﴿٩٤﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَالِكَ الْقَدِيمِ ‎﴿٩٥﴾‏ فَلَمَّا أَن جَاءَ الْبَشِيرُ أَلْقَاهُ عَلَىٰ وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيرًا ۖ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ‎﴿٩٦﴾‏} [يوسف].

لەبەرئەوەی وەکو خۆی ئەوە هاتەجێ کەوا دەربارەی یوسف هەواڵی پێدابوون؛ جا بۆیان ڕوون بوویەوە ئەو زیندووەو ڕزق و ڕۆزی دەدرێت وە بەوەی ئەو بەڕاستی عەزیزی میسرە هەروەکو یەعقوب پێی وتبوون لەدوای شۆکە پێچەوانە دەروونیە توندەکە لە خۆشحاڵیەوە بۆ خەفەتباری؛ جا اللە بەوەحی تێگەیشتن جارێکی تر وەحی بۆ لای کرد بەوەی ئەوەی لەپێشتردا ئیلهامی بۆ کردبوو حەق و ڕاستە، هەرلەبەرئەوەش دڵنیاییەکەی بۆ گەڕایەوە جا وتی: {يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ ‎﴿٨٧﴾‏} [يوسف].

بەڵام هەموو ئەم زانستە لەلای یەعقوب لەسەر بنەمای ڕوئیای کوڕەکەی یوسف لەلایەن اللە وە بنیات نرابوو، اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {إذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ ‎﴿٤﴾‏} [يوسف].

جا لەپاش ئەوە دێینە سەر بەڕاستگەڕانی ڕوئیاکە بەحەق؛ اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَرَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّدًا ۖ وَقَالَ يَا أَبَتِ هَٰذَا تَأْوِيلُ رُؤْيَايَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّي حَقًّا ۖ وَقَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَجَاءَ بِكُم مِّنَ الْبَدْوِ مِن بَعْدِ أَن نَّزَغَ الشَّيْطَانُ بَيْنِي وَبَيْنَ إِخْوَتِي ۚ إِنَّ رَبِّي لَطِيفٌ لِّمَا يَشَاءُ ۚ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ ‎﴿١٠٠﴾‏} صدق الله العظيم [يوسف].

وە لە چاکترین چیڕۆکەکەدا چەندین وانەو ئامۆژگاری و حیکمەتی گرنگ و چاکەو سودێکی زۆر وەردەگرن.

جەژنیشتان پیرۆز بێت و هەموو ساڵێکیش لە چاکی و باشیدا دابن و لەسەر حەقیش جێگیرو ڕاوەستاو بن تاکو ڕۆژی دوایی.

وە دروودو سڵاو لەسەر نێردراوو پێغەمبەرەکان سوپاس و ستایشیش بۆ اللە ی پەروەردگاری هەموو جیهان..
خەلیفەی اللە لەسەر سەرتاپای جیهان؛ ئیمام مەهدی ناصر محمد یەمانی.
____________

اقتباس المشاركة 389941 من موضوع ما ظنُّكم بمَن مُعلِّمُه الله؟

الإمام المهديّ ناصر محمد اليماني
09 - ذو الحجة - 1443 هـ
08 - 07 - 2022 مـ
08:40 صباحًا
(بحسب التّقويم الرّسميّ لأمّ القرى)

[لمتابعة رابط المشاركة الأصلية للبيان]
https://albushra-islamia.com/showthread.php?p=389849
____________


ما ظنُّكم بمَن مُعلِّمُه الله؟


بِسم الله الرّحمن الرّحيم والصّلاة والسّلام على كُلّ إنسانٍ عاقلٍ يَستخدمُ عَقله للتّمييز بين الذين يقولون على الله ما لا يَعلَمون مِن كافّة مَشاهير أصحاب التّفاسير الظّنيّة، عسى الله أن يغفِر لهم إنه هو الغفور الرّحيم، وحين يُبيِّن لكم ناصر محمد اليماني شيئًا مِن أسرار القرآن فسوف تجدون عقولكم تُفتِيكم بالحقّ فتقول أنّ الحقّ بالقَول الفَصل وما هو بالهزل هو مع ناصر محمد اليماني شِئتُم أم أبَيتُم؛ إذا استَخدمتُم عقولكم فحتمًا تَجدونها مع خليفة الله المهديّ ناصر محمد اليماني، ولسوف نُبيِّن لكم مِن أحسَن القَصَص حاجةً في نَفْس يوسف قضاها، وحاجةً في نفس يعقوب قضاها:

فأمّا الحاجة التي في نفس يوسف قضاها في قول الله تعالى: {وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ‎﴿٦٢﴾‏} صدق الله العظيم [يوسف]، وذلك كونَه يعلمُ أنّه اشتَرط عليهم شرطًا في مُحكَم الكتاب في قول الله تعالى: {وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ ۚ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ ‎﴿٥٩﴾‏ فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ ‎﴿٦٠﴾‏ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ ‎﴿٦١﴾‏} صدق الله العظيم [يوسف].

إذًا شَرطُ نبيّ الله يوسف واضحٌ أنّه لا كَيلَ لهم عنده ولا يَقرَبون حتى يأتونه بأخٍ لهم مِن أبيهم لإثبات مِصداقيَّتِهم كونَه سَألهم عن عَدَد البالغين على الأبوين فقالوا: "نحن عشرة أشِقّاء على أمٍّ وأبٍ ويُوجَد كذلك أخٌ لنا مِن أبينا"، فقال لهم يوسف: "أقسِموا بالله أنّه يوجد أخٌ لكم مِن أبيكم"، فأقسَموا، فقال: "لسَوف نزيدُكم حِمل بَعيرٍ"، حتى إذا جهَّزهُم فقال لهم: "المَرَّة القادمة يأتي معكم أخٌ لكم مِن أبيكم كَوني صدَّقتُ بقَسَمِكم، ما لم تأتوني به فأنتم تَكذِبون" {فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ ‎﴿٦٠﴾‏ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ ‎﴿٦١﴾‏} [يوسف].

ولكنّ يوسف يَعلمُ بِردِّ أبيهم الحَتمِيّ عليهم بالرّفض المُطلَق، فهل يأمَنهم عليه إلَّا كما أمِنَهم على أخيه مِن قَبلُ؟ فلا يُلدَغ مُؤمنٌ مِن جُحرٍ مرَّتين، فأراد يوسف أن يُرسِل مَعهم رسالةً خَفيَّةً لكي يَلفِتَ انتباه أبيه يعقوب أنّ الله قد أصدَقَه رُؤياه بالتّمكين وأنّ عزيز مِصر (ابنه يوسف) وذلك حتى يُرسل معهم أخاه، وقال الله تعالى: {وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي ۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ ‎﴿٥٤﴾‏ قَالَ اجْعَلْنِي عَلَىٰ خَزَائِنِ الْأَرْضِ ۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ ‎﴿٥٥﴾‏ وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ ۚ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَاءُ ۖ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ‎﴿٥٦﴾‏ وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ ‎﴿٥٧﴾‏ وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ ‎﴿٥٨﴾‏ وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ ۚ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ ‎﴿٥٩﴾‏ فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ ‎﴿٦٠﴾‏ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ ‎﴿٦١﴾‏ وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ‎﴿٦٢﴾‏ فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَىٰ أَبِيهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ‎﴿٦٣﴾‏ قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ‎﴿٦٤﴾‏ وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ ‎﴿٦٥﴾‏ قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌ ‎﴿٦٦﴾‏} [يوسف].

فانظروا إلى الحاجة التي في نَفْس يوسف قضاها بالرّسالة الخَفِيَّة بإرجاع كُلٍّ منهم نُقُوده ذاتها فجَعلها في رِحالِهم خِفيَةً فيتفاجأوا بها عند أبيهم وأمّهم؛ فعرَفوها أنّها ذاتها نقودهم رُدَّت إليهم ليُصَدِّقهم يعقوب أنّ ابنه حقًّا مَطلوبٌ مِن عزيز مصر، فوصَلت الرّسالة إلى نفس يعقوب أنّه ما فعل هذا إلَّا أخوهم يوسف فإخوته لا يعلَمون برؤياه مِن قبلُ، وقبل أن يَعلم يعقوب أنّ بِضاعَتهم رُدَّت إليهم رفَض قَطعًا أن يُؤتيهم بأخٍ لهم مِن أبيهم كونَه ظنّ بادِئ الأمر أنّ تلك خِطَّةٌ منهم ليَغدُروا بأخِ يوسف كما غدَروا بأخيه يوسف مِن قبلُ، فماذا يَبغي عزيز مصر مِن أخيهم مِن أبيهم؟! ولذلك: {قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ‎﴿٦٤﴾‏ وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ ‎﴿٦٥﴾‏ قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌ ‎﴿٦٦﴾‏} [يوسف].

فمِن ثمّ أراد يعقوب أن يَقضي حاجةً في نفسه فيهيّأ الفُرصَة ليوسف ليَنفَردَ بأخيه فيُكلّمه وحده، ولذلك قال يعقوب: {وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ ۖ وَمَا أُغْنِي عَنكُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ ۖ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ ‎﴿٦٧﴾‏ وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا ۚ وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ‎﴿٦٨﴾‏ وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَخَاهُ ۖ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ‎﴿٦٩﴾‏} [يوسف].

ولذلك وصفَه اللهُ - يعقوبَ - بذكاءِ الفَهمِ لرسالة البُشرى بابنه يوسف بِوَحْيِ التَّفهيم مِن الله، ولذلك قال الله تعالى: {وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا ۚ وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ‎﴿٦٨﴾} [يوسف]، ولكنّ التّفهيمَ تَفهيمٌ في النّفس حتى يأتي بُرهانُه على الواقع الحقيقيّ أو بسلطانِ عِلمٍ مِن الله في كتابٍ مِن عند الله ليعلَمَ صاحبُ وَحْيِ التّفهيم أنّه حقًّا كان إلهامًا مِن الله وليس مُجرَّد وَسوَسَة نفسٍ أو الوَسواس الخنّاس الذي يُوسوِسُ في صُدور الناس بسبب مُسوسِ الشياطين.

ألا وإنّ وحيَ التّفهيم إلهامٌ مِن الله ولكنّه يَتطلّبُ سُلطانَ عِلمٍ مُبيْن في الكتاب يُسلِّمُ له العقل والمَنطِقُ تسليمًا كما سَلَّمت عُقولكم لهذا البيان عن الحِكمة مِن جعل بضاعتِهم في رِحالهم.

فانظروا للتّفاسير الظّنِّيّة؛ لن يَقبَلها العقل والمَنطِقُ أنّه يَقصدُ أنّهم سوف يَرجعون نظرًا لامتِلاكِهم الدّنانير نظرًا لأنّ بِضاعَتَهم رُدَّت إليهم، فليست الحِكمة في نفس يوسف في هذا إطلاقًا أنّهم لعلَّهم يَرجِعون نظرًا لأنّ بِضاعَتهم رُدَّت إليهم، فيا للعجب! فكيف نَسِي المُفسِّرون أنّ الإشكاليّة ليست في عَدم وُجود الدَّنانير؟! بل الإشكاليّة لدى نبيّ الله يعقوب كونَه لن يأمَنهم على أخِ يوسف إلا كما أمِنهم على يوسف مِن قبلُ، فأراد نبيّ الله يوسف أن يُصَدِّق أبوه أولاده حين يَجِدهم تَفاجؤوا أنّ بِضاعتَهم رُدَّت إليهم وهم لا يَعلمُون أنّها رُدَّت إليهم إلّا حين فتَحوا رِحالَهم في دارهم لدى أبيهم، فمِن ثمّ يُصدِّقهم أبوهم بقصّة مَنعِ الكَيلِ حتى يأتوا بأخٍ لهم مِن أبيهم، ثمّ يَعلَم يعقوب أنّه أخوهم يوسف مَن طلبَ أخاه؛ بل ومُوقِنٌ بادئ الأمر بسبب تكليم وَحيِ التّفهيم مِن الرَّب إلى القلب، ولذلك كان في انتظار عودة أخِ يوسف بالبشرى بأخيه يوسف أنّه وجده حيًّا يُرزَق - عزيز مصر - ولذلك هيّأ الفُرصة ليوسف ليُكلِّم أخاه على انفرادٍ، وفِعلًا قَضى تلك الحاجة في نفسه - يعقوب - حين دخلوا مِن أبواب مُتفرّقةٍ على يوسف فهيَّأ الفرصة ليوسف ليتكلّم مع أخيه بانفرادٍ رغم أنّ يعقوب تظاهر أنّه يخشى عليهم مِن حَسد العين حين يَدخلون مِن بابٍ واحدٍ - إخوةً مُتشابهِين - ولكنّ يعقوب يعلم أنّ في مثل هذا أنّ المؤمن يتوكّل على الله ومَن يتوكّل على الله فهو حسبُه ولا يُغنِي عنهم مِن الله شيئًا؛ بل حاجةً أخرى في نفس يعقوب قضاها لتَهيِئة الفُرصة ليُكلّم يوسف أخاه على انفرادٍ ليزُفَّ إلى يعقوب البُشرى فيأتوا إليه أجمعين، ولكنّ قدَر الله لم يأن بعدُ حتى يَدخلوا عليه أذِلَّةً يَشكُون إليه أنّه مَسّهم وأهلهم الضُّرّ فيسألونه الصّدقة وهم أذِلّة ويوسف أعَزَّه الله تصديقًا لوعد الله ليوسف بوحيِ التّفهيم بعد أن قَهروه وتركوه في بئرٍ في غَيابَت الجُبِّ على طريق أصحاب القوافِل المُسافرين إلى مصر، ولذلك قال الله تعالى: {فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ‎﴿١٥﴾‏} صدق الله العظيم.

أي وهُم لا يَشعُرون أنّه أخاهم يوسف إلَّا حين يُنَبِّأهم بِغَدرهِم به في غَيابَت الجُبِّ؛ وعدَ الله لا يُخلف الله الميعاد، وجاءت ساعة تصديق الوعد وهم أذِلةٌ يستعطفون عزيز مصر أن يَفِيَ لهم الكيلَ كونهم جاؤوا ببضاعةٍ مُزجاةٍ فباعوها في السّوق ولم تَفِ ثَمنَ قيمة القمح، ولذلك استَعطفوا يوسف ليَفِيَ لهم الكَيلَ صدقَةً منه، ولم يكونوا يَشعرون أنّه أخاهم يوسف إلَّا حين ذَكَّرهم بغَدرِهم به في غَيابَت الجبِّ، ولم يَكُن يعلم أحدٌ بذلك غير يوسف وإخوته مِن أبيه العَشَرة.

وجاء تصديقُ وعدِ الله ليوسف في قول الله تعالى: {فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ‎﴿١٥﴾‏}، وقال الله تعالى: {فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ ‎﴿٨٨﴾‏ قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ ‎﴿٨٩﴾‏ قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ ۖ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَٰذَا أَخِي ۖ قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا ۖ إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ‎﴿٩٠﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَاطِئِينَ ‎﴿٩١﴾‏ قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ ۖ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ‎﴿٩٢﴾‏ اذْهَبُوا بِقَمِيصِي هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَىٰ وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا وَأْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ ‎﴿٩٣﴾‏ وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ ۖ لَوْلَا أَن تُفَنِّدُونِ ‎﴿٩٤﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَالِكَ الْقَدِيمِ ‎﴿٩٥﴾‏} [يوسف].

وسبب وصفِ زوجة يعقوب لنبيّ الله يعقوب بالخرَفِ كونه قال لزوجته بعد الصَّدمة التي بِسبَبها ابيضَّت عيناه مِن الحُزن فهو كان ينتظر البُشرى بيوسف؛ وإذا أولاده جاؤوا بدون أخيهم بحجّة أنّه سَرَق فألقى عليه القَبض عزيز مصر؛ فهنا جاءت الصّدمة النّفسيّة العكسيّة كونه كان ينتظر البُشرى بيوسف على لسان أخيه، ولذلك ابيَضَّت عيناه مِن الضّربة العكسيّة، فكان وقعُها شديدًا على حالة يعقوب النفسيّة ولذلك قال الله تعالى: {وَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَا أَسَفَىٰ عَلَىٰ يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ ‎﴿٨٤﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ ‎﴿٨٥﴾‏ قَالَ إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللَّهِ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ‎﴿٨٦﴾‏} [يوسف].

كونه جاء وحيُ التّفهيم مِن بعد الصّدمة ليُؤكِّدَ له أنّ الذي ألقى القبض على أخِ يوسف أنّه يوسف عزيز مصر كونه يخشى عليه مِن إخوته مِن بعد إثبات مِصداقيَّتِهم فأحضروا أخًا لهم مِن أبيهم، ولكنّ يوسف لا يأمنُهم عليه حين العودة مِن بعد أن أثبتوا مِصداقيَّتَهم ولذلك باح لزوجته وأولاده بالسِّرّ مِن بعد الصّدمة أنّ عزيز مصر الذي أخذ منهم أخاهم خشيَةً عليه منهم إنّه أخوهم يوسف عزيز مصر، ولذلك قال: {يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ ‎﴿٨٧﴾‏ فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ ‎﴿٨٨﴾‏ قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ ‎﴿٨٩﴾‏ قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ ۖ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَٰذَا أَخِي ۖ قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا ۖ إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ‎﴿٩٠﴾‏} [يوسف].

ولكنّ زوجته كانت تُفنِّدُه مُجادِلةً - يعقوب - وتَصِفُه بالخَرَف وأنّ عقله عاد عقلَ طفلٍ؛ فليس يوسف عزيز مصر! فهذا هو المُستحيل في نظر زوجة يعقوب وكافّة أولادها العشرة، فكيف يَصِل إلى هذه المكانة؟! فهي تعلمُ أنّ إخوَته ألقوا به صغيرًا في غَيَابَت الجُبّ فلا بُدّ أنّه التَقطه أحد السَيّارة وباعوه في سُوق الرّقيق، فإذا كان لا يزال حيًّا يُرزَق فهو لا بُدَّ أنَّه عبدٌ مَملوكٌ لأحدٍ وليسَ عزيز مصر، فالفرقُ شاسِعٌ بين عبدٍ مَملوكٍ وعزيز مصر، فكانت تُفَنِّدُه فتُجادِله في هذا الوَهم في نظرِها جَدَلًا كبيرًا، فتَعوَّد على ذلك مِن زوجته ولذلك قال الله تعالى: {وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ ۖ لَوْلَا أَن تُفَنِّدُونِ ‎﴿٩٤﴾‏ قَالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَالِكَ الْقَدِيمِ ‎﴿٩٥﴾‏ فَلَمَّا أَن جَاءَ الْبَشِيرُ أَلْقَاهُ عَلَىٰ وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيرًا ۖ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ‎﴿٩٦﴾‏} [يوسف]، كونَه تحقَّق بالضّبط ما أخبَرهم في شأن يوسف؛ فتبَيَّن لهم أنّه حيٌّ يُرزَق وأنّه حقًّا عزيز مصر كما أخبرهم يعقوب مِن بعد الصَّدمة العكسيّة النّفسيّة الشّديدة مِن الفَرح إلى الحُزن؛ فأوحى الله إليه بوَحيِ التَّفهيم مرّةً أخرى أنّ ما ألهمَه به مِن قبلُ أنّه الحقّ، ولذلك عاوَد إليه اليَقين فقال: {يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ ‎﴿٨٧﴾‏} [يوسف].

ولكن كل ذلك العلم لدى يعقوب تأسّسَ على رؤيا لابنه يوسف مِن الله، وقال الله تعالى:{إذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ ‎﴿٤﴾‏} [يوسف].

فمِن ثمّ نأتي لتصديق الرّؤيا بالحقّ؛ وقال الله تعالى: {وَرَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّدًا ۖ وَقَالَ يَا أَبَتِ هَٰذَا تَأْوِيلُ رُؤْيَايَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّي حَقًّا ۖ وَقَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَجَاءَ بِكُم مِّنَ الْبَدْوِ مِن بَعْدِ أَن نَّزَغَ الشَّيْطَانُ بَيْنِي وَبَيْنَ إِخْوَتِي ۚ إِنَّ رَبِّي لَطِيفٌ لِّمَا يَشَاءُ ۚ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ ‎﴿١٠٠﴾‏} صدق الله العظيم [يوسف].

وتستَفيدون مِن أحَسَن القَصَص فوائد كثيرة ودروسًا كثيرةً وعِظةً وعِبرةً وحِكمةً بالغةً وخيرًا كثيرًا.

وعيدٌ مُباركٌ وكلُّ عامٍ وأنتم طَيّبون وعلى الحقّ ثابتون إلى يوم الدّين.

وسَلامٌ على المُرسَلِين والحمد لله ربِّ العالَمين..
خليفة الله على العالم بأسره؛ الإمام المهديّ ناصر محمد اليماني.
____________

اضغط هنا لقراءة البيان المقتبس..